Trong mỗi mùa tuyển sinh đại học, các khái niệm điểm sàn và điểm chuẩn luôn là tâm điểm chú ý của học sinh và phụ huynh. Đây là hai thuật ngữ quan trọng, ảnh hưởng lớn đến việc thí sinh có trúng tuyển vào nguyện vọng của mình hay không. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn nhầm lẫn giữa hai khái niệm này. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ điểm sàn là gì, điểm chuẩn là gì, và sự khác nhau giữa chúng, đồng thời cung cấp thông tin hữu ích để chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh sắp tới.
Điểm sàn là gì?
Điểm sàn, hay còn gọi là ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào, là mức điểm tối thiểu mà thí sinh cần đạt được trong kỳ thi tốt nghiệp THPT (hoặc các hình thức xét tuyển khác) để có thể đăng ký xét tuyển vào một ngành học hay trường đại học.
Điểm sàn do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) quy định đối với các ngành đào tạo đại trà, hoặc do các trường tự xác định đối với một số ngành đặc thù. Đây là cơ sở để các trường xây dựng ngưỡng xét tuyển và đảm bảo chất lượng đầu vào.
Vai trò của điểm sàn
- Lọc thí sinh không đạt yêu cầu tối thiểu: Điểm sàn đảm bảo rằng chỉ những thí sinh đạt được mức kiến thức cơ bản mới được xét tuyển vào các trường đại học.
- Bảo đảm chất lượng đầu vào: Giúp các trường kiểm soát được chất lượng sinh viên đầu vào, hạn chế tình trạng đào tạo không đạt chuẩn.
- Tạo sự công bằng: Điểm sàn là cơ sở chung để tất cả các thí sinh được đánh giá trên cùng một tiêu chí, đặc biệt với các ngành quan trọng như y khoa, sư phạm.
Các yếu tố ảnh hưởng đến điểm sàn
- Mặt bằng điểm thi hàng năm: Nếu điểm thi tốt nghiệp THPT của thí sinh cao, điểm sàn có thể tăng. Ngược lại, nếu điểm thi thấp, điểm sàn có thể giảm.
- Chỉ tiêu tuyển sinh của từng ngành: Các ngành có nhu cầu tuyển sinh lớn thường đặt điểm sàn thấp hơn để thu hút thí sinh.
- Đặc thù ngành học: Các ngành như y khoa, dược học, hay sư phạm thường có điểm sàn cao hơn các ngành khác để đảm bảo chất lượng đào tạo.
Ví dụ về điểm sàn
- Trong năm 2025, Bộ GD&ĐT quy định điểm sàn chung cho khối ngành sư phạm là 18 điểm, y khoa là 22 điểm.
- Một trường đại học top đầu có thể tự xác định điểm sàn cho ngành kinh tế là 20 điểm, trong khi các trường địa phương có thể đặt mức thấp hơn, ví dụ 15 điểm.
Điểm chuẩn là gì?
Điểm chuẩn là mức điểm trúng tuyển cuối cùng của một ngành học tại một trường đại học trong một kỳ tuyển sinh. Điểm chuẩn phụ thuộc vào kết quả xét tuyển và chỉ tiêu tuyển sinh của từng ngành. Nếu thí sinh đạt điểm bằng hoặc cao hơn điểm chuẩn, họ sẽ trúng tuyển vào ngành đó.
Vai trò của điểm chuẩn
- Xác định thí sinh trúng tuyển: Điểm chuẩn là mức điểm cuối cùng mà trường sử dụng để xét tuyển thí sinh vào ngành học.
- Điều tiết chất lượng đầu vào: Các trường có thể nâng hoặc giảm điểm chuẩn tùy theo nhu cầu tuyển sinh và chất lượng thí sinh.
Các yếu tố ảnh hưởng đến điểm chuẩn
Số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển: Nếu một ngành có nhiều thí sinh đăng ký, điểm chuẩn có thể tăng.
Chỉ tiêu tuyển sinh: Các ngành có chỉ tiêu thấp thường có điểm chuẩn cao hơn do cạnh tranh lớn.
Chất lượng thí sinh: Nếu thí sinh đăng ký vào ngành có điểm số cao, điểm chuẩn sẽ tăng.
Uy tín của trường: Các trường đại học danh tiếng thường có điểm chuẩn cao hơn so với các trường khác cùng ngành.
Ví dụ về điểm chuẩn
- Năm 2025, điểm chuẩn ngành Y khoa của Đại học Y Hà Nội là 27 điểm, trong khi tại một trường khác, ngành Y đa khoa có điểm chuẩn là 23 điểm.
- Ngành Quản trị kinh doanh tại Đại học Kinh tế Quốc dân có điểm chuẩn là 25.5 điểm, trong khi ở các trường khác là 20 điểm.
Sự khác nhau giữa điểm sàn và điểm chuẩn
| Tiêu chí | Điểm sàn | Điểm chuẩn |
| Ý nghĩa | Mức điểm tối thiểu để đăng ký xét tuyển. | Mức điểm cuối cùng để thí sinh trúng tuyển. |
| Ai quyết định? | Bộ GD&ĐT hoặc trường đại học tự quy định. | Trường đại học dựa trên kết quả xét tuyển. |
| Thời điểm công bố | Trước khi các trường bắt đầu xét tuyển. | Sau khi kết thúc quá trình xét tuyển. |
| Phạm vi áp dụng | Áp dụng chung cho tất cả thí sinh đăng ký xét tuyển. | Chỉ áp dụng cho từng ngành cụ thể. |
Cách xác định cơ hội trúng tuyển dựa trên điểm sàn và điểm chuẩn
- Nếu điểm thi dưới điểm sàn: Không đủ điều kiện để xét tuyển vào ngành/trường mong muốn.
- Nếu điểm thi bằng hoặc cao hơn điểm sàn nhưng thấp hơn điểm chuẩn: Có thể không trúng tuyển vào ngành đó nhưng vẫn có cơ hội với các ngành khác có điểm chuẩn thấp hơn.
- Nếu điểm thi bằng hoặc cao hơn điểm chuẩn: Chắc chắn trúng tuyển vào ngành học đã đăng ký.
Lưu ý quan trọng khi xét tuyển đại học
Tìm hiểu kỹ thông tin xét tuyển:
- Đọc kỹ thông báo về điểm sàn và điểm chuẩn trên website chính thức của trường.
Cập nhật thông tin liên tục để điều chỉnh nguyện vọng kịp thời.
Đăng ký nguyện vọng thông minh:
- Chọn các ngành phù hợp với năng lực và điểm thi của mình.
- Ưu tiên những ngành mình yêu thích ở nguyện vọng đầu tiên.
Cân nhắc thứ hạng trường:
- Các trường đại học top đầu thường có điểm chuẩn cao hơn, đòi hỏi thí sinh phải đạt điểm cao.
- Nếu không chắc chắn, hãy chọn thêm các trường có điểm chuẩn thấp hơn để tăng cơ hội trúng tuyển.
Hiểu rõ đặc thù ngành học:
- Một số ngành như y khoa, sư phạm, kỹ thuật có yêu cầu điểm sàn cao hơn.
- Thí sinh cần xem xét điều kiện xét tuyển đặc thù của từng ngành.
Câu hỏi thường gặp về điểm sàn và điểm chuẩn
Điểm sàn có ảnh hưởng đến điểm chuẩn không?
Điểm sàn là mức điểm tối thiểu để xét tuyển, nhưng điểm chuẩn được quyết định bởi kết quả xét tuyển thực tế. Vì vậy, điểm sàn không trực tiếp ảnh hưởng đến điểm chuẩn nhưng là điều kiện để thí sinh được xét tuyển.
Điểm sàn và điểm chuẩn có giống nhau không?
Không. Điểm sàn chỉ là mức điểm tối thiểu để đăng ký xét tuyển, trong khi điểm chuẩn là mức điểm quyết định thí sinh có trúng tuyển hay không.
Điểm sàn có thay đổi hàng năm không?
Có. Điểm sàn có thể thay đổi tùy thuộc vào mặt bằng điểm thi, chỉ tiêu tuyển sinh và chính sách của Bộ GD&ĐT.
Kết luận
Điểm sàn và điểm chuẩn là hai khái niệm quan trọng trong tuyển sinh đại học, quyết định khả năng trúng tuyển của thí sinh. Hiểu rõ sự khác nhau và vai trò của từng loại điểm sẽ giúp bạn lập kế hoạch xét tuyển hiệu quả, tăng cơ hội đạt được ngành học mong muốn. Hy vọng bài viết này đã cung cấp thông tin hữu ích để bạn chuẩn bị tốt nhất cho kỳ tuyển sinh sắp tới. Chúc bạn thành công!